HÂL-İ PÜR-MELÂLİMİZ

Kutsal Ekonomi isimli kitabın bir bölümünün girişinde, anonim bir yazara atfen, şu satırlar yer almaktadır: “Bugün büyük evlerimiz var ama ailelerimiz küçük. Çok tanıdığımız var ama onlara ayıracak zamanımız yok, bilgiliyiz ama muhakememiz zayıf, çok ilaç var ama daha az sağlıklıyız, aya gidip geldik ama karşı komşuya gidecek cesaretimiz yok. Etrafımız bilgisayarlarla örülü ama gerçek bir konuşma yürütemiyoruz, nicelik konusunda üstümüze yok ama nitelikten mahrumuz, hızlı yiyor ama yavaş sindiriyoruz, sert adamlar zayıf karakterler, yüksek kârlar alçak ilişkiler zamanı bugün. Pencerenin dışında çok şey var ama evin içi tamtakır.”

Günümüz problemlerini, eksikliklerini ne de güzel özetlemiş öyle değil mi şu birkaç cümle? Tamda halimizi özetler mahiyette. Birçoğumuz biliyoruz aslında bizi kendimizden uzaklaştıran, bizi biz olmaktan ötelere iten problemlerin ne olduğu. Problemi biliyor olmak bir tarafa, çözümün de biliniyor olması daha mühim değil mi? Evet, elimde bir kutu var içi dağınık, üzeri tozlanmış. Biliyorum ki temizlemem, toparlamam gerek ama ben temizlemiyor ve sadece bakmakla yetiniyorum. Problemin varlığını biliyor olmak bir farkındalık belirtisi, fakat problemi çözmek için niyet etmek, emek sarf etmek insan olduğumuzun bir alameti.

İnsan dışarıdan çok içeri bakmayı kendisine vazife edinmeli. Kendi içine bakmayı. Kendimizin farkında olmak, kendimizi açık seçik görebilmek, başka insanların bizi nasıl gördüğüne dair sarih bir düşünceye de sahip olmaktır. Bir maymun muza uzanmayı tercih ederken, bir insan yıldızlara ve göğe uzanmalıdır. İnsanoğlu kendi içine derinleşebilen, biricik ve harikulade varoluşu üzerinde düşünebilen tek varlık. İnsanın farkındalığı bir seferliğe mahsus bir işlem değildir, daima kendi içimize bakmalı ve kendi kendimizi sorgulamalıyız. Doğan Cüceloğlu hocamın da söylediği gibi; kişinin kendi tanıklığını keşfetmesi, kendini ve kendisinden başlayarak âlemi keşfetmesidir hayat.

Bir şeyi anlamadığımızı keşfettiğimizde, içimizde bilginin yolculuğu başlar. Her şeyi bildiğini iddia eden, her konu hakkında fikir sahibi olan ‘bilmişlik kültürüne’ inat, asıl mesele, “ben bunu bilmiyorum” diyebilmekte. Ekseriyetle başımızı belaya sokan şeyler, bilmediklerimizden ziyade, “ben bunu çok iyi biliyorum!” dediğimiz şeylerdir. Hiç unutmuyorum, lise birinci sınıfta bilgisayar dersi görüyorduk. Çok küçük yaştan itibaren bilgisayar kullanmayı biliyor olmanın aldatıcı tılsımına güvenmiş olmalıyım ki, nasıl olsa ben biliyorum edalarına girmiştim ergen aklımla. Arkadaşlarım can kulağı ile dersi dinlerken, ben nasıl olsa bunları biliyorum deyip ehemmiyet göstermezdim anlatılanlara. Tabii sınav günü geldi çattı ve sizce sınavdan en düşük notlardan bir tanesini kim almış olabilir? Kesin biliyorum zannettiğim meseleler hakkında kendime asla güvenmemeyi o gün öğrendim!

Demek istediğim o ki: Benmerkezci olan kişi, bir yönüyle hayatın çağrısına katılamayan kişidir. Kendi içine hapsolmuş, benliğinin sınırlarını aşamayan kişi… Dünyanın neşesine katılmak için önce benliğimizin çitlerinden kurtulmamız gerek. Ötekine gitmek, ötekini de keşfetmek gerekli. Egonun çığlığını sustur, nefsine gem vur ki dünya tüm ihtişamıyla içeri girebilsin…