16. yüzyılın ve Halk Edebiyatımızın en önemli ve ünlü şairlerinden biri tartışmasız Pir Sultan Abdal’dır. Sivas’ın Yıldızeli ilçesine bağlı Çırçır bucağı BANAZ köyünde yaşadı. Asıl adının HAYDAR olduğunu şu dizelerinden anlamaktayız. “O ruh girdi bana Haydar dost dedi / Yaradan’dan nasibini istedi.” Çocukluğunda koyun çobanlığı yaparken rüyasında, bir elinde bade, diğer elinde elma tutan nur yüzlü bir ihtiyar görür. Badeyi içer, elmayı almak için uzandığında ihtiyarın elinin içinde bir “ben” olduğunu fark eder. “Hacı Bektaşi Veli” olduğunu anlar. Hacı Bektaş ona “Pir Sultan” mahlasını verir ve şöhretli olması; sazının üstüne saz, sözünün üstüne söz gelmemesi için dua eder. “Pir elinden bade içtim / Doğdum elinize düştüm./Ak cenneti gördüm geçtim / Hünkar Hacı Bektaş Veli” dizelerinde bu rüyayı nakleder ve böylece “Badeli Aşık” olur.
Pir Sultan Abdal, yedi büyük Alevi-Bektaşi şairi arasında anılır. İran yanlısı mezhep olaylarına adı karışmıştır. Alevi gelenekleri ile tarikat içinde yetişmiştir. “Hatayi (Şah İsmail)” ve “Kaygusuz Abdal”dan etkilenmiştir. Şiirlerinde genel olarak tasavvuf, aşk ve düşünceleri uğruna mücadele etme konularını işlemiştir. Tekke ve tasavvuf kalıplarını aşarak “nefes” veya “deme” adı verilen koşma/semai tarzı şiirleriyle geniş halk kitlelerine ulaşabilmiştir. Şiirlerinin birçoğu türkü olarak halk müziği sanatçılarınca seslendirilmiş ve bugün dahi zevkle, coşkuyla söylenen ve dinlenen özelliğini korumaktadır. “ Bin cefalar etsen almam üstüme”, “Nasıl yar diyeyim ben böyle yare”, “Gurbet elde bir hal geldi başıma”, “Ötme bülbül ötme şen değil bağım” dizeleriyle başlayan şiirleri türkü formatında ilk akla gelenlerdir.
Pir Sultan mücadeleci bir kişiliğe sahiptir, inançlarından asla taviz vermez. “Kadılar, müftüler fetva yazarsa / İşte kement işte boynum sararsa / İşte hançer işte başım keserse / Dönen dönsün ben dönmenem pirimden” dizeleri bu kararlılığı yansıtmaktadır. Hayatının belli kesitleri menkibelerle/efsanelerle iç içe anlatılır. “Hızır Paşa’ya himmet etmesi” , “Hızır Paşa’nın Sivas’a vali olması ve Pir Sultan’ın onun yemeğini yememesi”, “Zindana atılması ve zindandan şartlı bırakılması için “Şah”sız üç şiir söylemesinin istenmesi”, “İdam edilmesi ve darağacında sadece hırkasının bulunması, kendisinin Sivas’ı aynı anda dört ayrı yönden terk etmesi” bu menkibelerden bazılarıdır.
Büyük ozan Pir Sultan’ı rahmetle, minnetle yad ederek bir güzel deyişi ile yazımızı sonlayalım. Ruhu şad, mekanı cennet olsun.
“Bu yıl bu dağların karı erimez / Eser bad-ı saba yel bozuk bozuk
Türkmen kalkıp yaylasına yürümez / Yıkılmış aşiret il bozuk bozuk
Kızılırmak gibi çağladım aktım / El vurdum göğsümün bendini yıktım
Gül yüzlü cerenin bağına çıktım / Girdim bahçesine gül bozuk bozuk
Pir Sultan’ım yaratıldım kul diye / Zalim paşa elinden mi öl diye
Dostum beni ısmarlamış “gel” diye / Gideceğim amma yol bozuk bozuk”
Yorum yazarak Çağdaş Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Çağdaş Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Çağdaş Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Çağdaş Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.
Şimdi oturum açın, her yorumda isim ve e.posta yazma zahmetinden kurtulun. Oturum açmak için bir hesabınız yoksa, oluşturmak için buraya tıklayın.
Yorum yazarak Çağdaş Kocaeli Gazetesi Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan yorumlardan Çağdaş Kocaeli Gazetesi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Haber ajansları tarafından servis edilen tüm haberler Çağdaş Kocaeli Gazetesi editörlerinin hiçbir editöryel müdahalesi olmadan, ajans kanallarından geldiği şekliyle yayınlanmaktadır. Sitemize ajanslar üzerinden aktarılan haberlerin hukuki muhatabı Çağdaş Kocaeli Gazetesi değil haberi geçen ajanstır.